ในเรื่องการศึกษากับการวิจัยเพื่ออนาคตของประเทศไทย ซึ่งเป็นหัวข้อของการประชุมนี้ มีคำคู่กัน คือคำว่า “การศึกษา” กับ “การวิจัย” ทำให้รู้สึกว่าสองคำนี้ มีความหมายต่างกัน เราจะต้องมีความชัดเจนว่าสองคำนี้ต่างกันอย่างไร และสัมพันธ์กันอย่างไร
ความจริงในปัจจุบันคำสองคำนี้ก็ยังมีความหมายไม่สู้ชัดเจนนัก และความหมายที่ไม่ชัดเจนนั้นก็ยังแยกเป็นสองขั้นตอนอีกคือ คำนั้นในความหมายที่เรานำมาใช้ในปัจจุบัน กับคำนั้นในความหมายเดิมของมัน
ในคำทั้งสองนี้ คำที่ต้องการในที่นี้คงจะเป็นเรื่องการวิจัยมากกว่า เพราะท่านผู้เป็นเจ้าของงานนี้ก็ดำเนินงานการวิจัย เพราะฉะนั้นจุดที่จะต้องเน้นหนักก็คือเรื่องการวิจัย ส่วนเรื่องการศึกษาถือว่าเป็นเรื่องที่โยงเข้ามา คือต้องการทราบว่าในการวิจัยนี้การศึกษามีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องอย่างไร ตอนนี้ก็จึงจะต้องเริ่มที่คำว่า “วิจัย”