ศาสนาและเยาวชน

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)

ศาสนาและเยาวชน1

สภาพความสนใจต่อศาสนาและจริยธรรม

เราบ่นกันมานานแล้วว่า เยาวชนไม่ค่อยสนใจศาสนาและจริยธรรม ความจริงก็ไม่ใช่เฉพาะเยาวชนเท่านั้น ที่ดูเหมือนว่าไม่สนใจศาสนาและจริยธรรม แต่คนจำนวนมากทั่วๆ ไปทีเดียว ก็เป็นอย่างนั้น บางทีการที่เยาวชนไม่สนใจศาสนาและจริยธรรมนั้น เหตุอย่างหนึ่งอาจเป็นเพราะผู้ใหญ่นั่นเองไม่สนใจ เด็กจึงไม่สนใจไปด้วย เพราะฉะนั้น สภาพความไม่สนใจศาสนาและจริยธรรมนี้ จึงนับว่าเป็นสภาพปัญหาทั่วไปของสังคม

จะอย่างไรก็ตาม ในเวลานี้ได้มองเห็นกันว่า ผู้ที่รับผิดชอบสังคม เช่นในวงการศึกษาเป็นต้น ได้หันมาให้ความสนใจ เอาใจใส่เรื่องศาสนาและจริยธรรมกันมากขึ้น โดยเฉพาะในระยะสัก ๑๐-๒๐ ปีมานี้ มีการพูดกันถึงเรื่องปัญหาศาสนาและจริยธรรม และได้มีความคิดกันในแง่ที่ว่า จะต้องให้การศึกษาที่เน้นหนักเรื่องคุณธรรมและจริยธรรม หันไปทางไหน กระทรวง ทบวง กรม อะไรก็ตาม ที่รับผิดชอบในด้านการศึกษาในปัจจุบันนี้ ผู้บริหารเมื่อพูดในที่ประชุมก็มักจะต้องเน้นเรื่องคุณธรรมและจริยธรรม แสดงว่าเดี๋ยวนี้เราเห็นความสำคัญของเรื่องนี้กันมาก เหตุอย่างหนึ่งที่ทำให้เห็นความสำคัญขึ้นมา อาจจะเป็นเพราะเวลานี้มีปัญหาเกี่ยวกับคุณธรรมและจริยธรรมมาก หมายความว่า มีความขาดแคลน หรือบกพร่องย่อหย่อนในเรื่องเหล่านี้มาก

นี้เป็นประการหนึ่ง แต่อีกด้านหนึ่ง ที่ไม่ควรจะมองข้ามก็คือ สภาพความเจริญทางวัตถุ และการพัฒนาต่างๆ ที่เราเน้นในด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยีอะไรต่างๆ เหล่านี้ ได้ดำเนินมายาวนาน จนถึงจุดที่รู้สึกว่าชักจะติดตัน ก็จึงมีคนอย่างน้อยบางกลุ่มเริ่มมีความรู้สึกเบื่อ และผิดหวังต่อความเจริญทางวัตถุเหล่านั้น เห็นว่าไม่สามารถจะสนองความต้องการของชีวิตได้อย่างแท้จริง ไม่สามารถจะให้ความสุขที่แท้จริงแก่ชีวิต คนเหล่านี้ได้หันมาสนใจทางศาสนาและจริยธรรม กระแสความเคลื่อนไหว หรือแนวโน้มแบบนี้ปรากฏขึ้นโดยทั่วไป ไม่ใช่เฉพาะในประเทศไทย แต่เริ่มมาแต่ประเทศที่พัฒนาแล้ว หรือประเทศที่เป็นผู้นำในการพัฒนานั่นเอง

เพราะฉะนั้น มองในแง่หนึ่งก็เป็นนิมิตที่ดีว่า ได้มีการสนใจในเรื่องศาสนาและจริยธรรมมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ถ้าว่าโดยทั่วไป เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว กระแสความตื่นเต้น ความเพลิดเพลินลุ่มหลงมัวเมาในทางวัตถุก็ยังมากอยู่นั่นเอง ฉะนั้น จึงไม่ใช่เรื่องที่เราจะมีความประมาท หรือพอใจว่า เดี๋ยวนี้คนหันมาสนใจศาสนาและจริยธรรมกันมาก เพราะเมื่อมองโดยเทียบอัตราส่วนแล้ว ก็ยังนับว่าน้อยอยู่นั่นเอง

1ปาฐกถาธรรมในการสัมมนาเรื่อง 'การส่งเสริมศาสนาและจริยธรรมแก่เยาวชน' วันพุธที่ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๓๒ เวลา ๑๐.๓๐-๑๒.๐๐ น. ณ ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล
เนื้อหาในเว็บไซต์นอกเหนือจากไฟล์หนังสือและไฟล์เสียงธรรมบรรยาย เป็นข้อมูลที่รวบรวมขึ้นใหม่เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยมิได้ผ่านการตรวจทานจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
ผู้ใช้พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือหรือเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง