การสร้างสรรค์ปัญญา เพื่ออนาคตของมนุษยชาติ

Somdet Phra Buddhaghosacariya (P. A. Payutto)

การสร้างสรรค์ปัญญา เพื่ออนาคตของมนุษยชาติ 1

ท่านพระเถรานุเถระ ท่านนายกรัฐมนตรี ท่านประธานในพิธี ท่านประธานมูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์ กรรมการ และท่านผู้ร่วมประชุมทุกท่าน

วันนี้เป็นวันดี วันงาม วันสิริมงคล ขออนุโมทนาท่านเจ้าของมูลนิธิฯ ผู้มีกุศลเจตนาที่จะสร้างสรรค์ชีวิตที่ดีงามแก่สังคม เพื่อประโยชน์แก่มนุษยชาติ และขออนุโมทนาท่านผู้ทรงภูมิปัญญา ที่ได้มาให้ความเห็น ความรู้ ซึ่งเป็นการจุดประกาย ที่จะกระจายแสงสาดส่องสู่สิ่งที่สดใสงดงาม

วันนี้อาตมภาพได้ถูกกำหนดให้มาพูดเรื่อง “การสร้างสรรค์ปัญญา เพื่ออนาคตของมนุษยชาติ”

ขอตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับชื่อเรื่อง แต่เป็นข้อสังเกตที่ดี หัวข้อเรื่องที่บอกว่า การสร้างสรรค์ปัญญาเพื่ออนาคตของมนุษยชาตินั้น หมายถึงอนาคตของมนุษย์ทั้งหมด ไม่ใช่แค่อนาคตของสังคมไทย ชื่ออย่างนี้มีความหมายสำคัญที่เหมาะกับยุคสมัย และถูกต้องตามที่ควรจะเป็น เพราะว่าปัญญาเป็นของธรรมชาติ เป็นของกลางๆ เหมือนกับแสงสว่าง เกิดขึ้นที่ไหน ก็เป็นประโยชน์ที่นั่น ไม่เป็นของจำกัดจำเพาะแก่ใครๆ แสดงถึงความมุ่งหมายของผู้ก่อตั้งมูลนิธิฯ ที่มองกว้างออกไป มิใช่ทำเพื่อกลุ่มชนกลุ่มหนึ่งกลุ่มใดเท่านั้น แต่เพื่อมนุษยชาติทั้งหมด แม้จะไม่ได้เน้นว่า เพื่อประโยชน์แก่สังคมไทย ก็มองได้ในแง่ของความสัมพันธ์กันเป็นขั้นตอนว่า เพื่อสังคมไทยที่จะไปเกื้อหนุน โดยเป็นส่วนร่วมที่ดีในการสร้างสรรค์อนาคตของมนุษยชาติทั้งหมด

มีข้อสังเกตที่สำคัญอย่างหนึ่งว่า เวลานี้โลกของเราอยู่ในแนวความคิดเก่าๆ ประเทศต่างๆ ยังมุ่งแข่งขันกันเพื่อความยิ่งใหญ่ของชาติหรือของประเทศของตน มุ่งเพื่อความได้เปรียบผู้อื่น จนกระทั่งบางทีก็คิดไปว่า จะครอบงำผู้อื่นด้วย ทั้งๆ ที่ความคิดนี้ได้ทำให้โลกมีปัญหาตลอดมา และเวลานี้เราก็ไม่สามารถข้ามพ้นแนวความคิดนี้ไปได้ จึงขอให้การตั้งชื่อเรื่องนี้เป็นนิมิตที่ดีงามอย่างหนึ่งแห่งการที่เราจะทำการสร้างสรรค์ ไม่เฉพาะเพื่อสังคมใดสังคมหนึ่งเท่านั้น แต่ทำเพื่อให้คนทุกคนในฐานะสมาชิกของโลกนี้ หรือแม้แต่สังคมไทยในฐานะเป็นส่วนหนึ่งของสังคมโลกนั้น มาช่วยกันสร้างสรรค์สังคมของมนุษยชาติเพื่อจะให้โลกนี้อยู่ได้ด้วยดี

วันนี้มีเวลาจำกัดอย่างยิ่ง แม้ว่าจะให้เวลามากกว่าผู้รู้หลายท่าน แต่อาตมภาพก็รู้สึกถูกบีบให้พูดน้อยอย่างยิ่ง ในเวลาเท่านี้ก็คงจะพูดได้เฉพาะข้อสังเกต หรือหลักการบางประการ ไม่สามารถจะลงลึกในรายละเอียด ตลอดจนวิธีการที่จะสร้างสรรค์ปัญญาว่าจะทำกันอย่างไร เพื่ออนาคตของมนุษยชาตินั้น ตอนนี้ขอพูดถึงข้อสังเกตก่อน

 

1ปาฐกถานำ ในการเปิดมูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์ ณ โรงแรมรีเจนต์ กรุงเทพฯ ๑๙ มีนาคม ๒๕๓๘
The content of this site, apart from dhamma books and audio files, has not been approved by Somdet Phra Buddhaghosacariya.  Such content purpose is only to provide conveniece in searching for relevant dhamma.  Please make sure that you revisit and cross check with original documents or audio files before using it as a source of reference.