หลักแม่บทของการพัฒนาตน

Somdet Phra Buddhaghosacariya (P. A. Payutto)

เกริ่นนำ1

ขอเจริญพร ท่านผู้ใฝ่ธรรมทุกท่าน

อาตมภาพมาในวันนี้โดยมีความรู้สึกติดมาด้วยว่า จะพูดกับที่ประชุมของท่านที่อยู่ในวงการธรรม ซึ่งเป็นผู้ได้ศึกษาปฏิบัติมาแล้ว และหลายท่านก็มีความรู้กว้างขวาง ได้ปฏิบัติไปแล้วไกลพอสมควรทีเดียว

ในเมื่อมีความรู้สึกอย่างนี้ ก็ทำให้มีความคิดว่า แม้จะพูดเรื่องที่หนักสักหน่อยและในลักษณะที่อาจจะน่าเบื่อบ้าง ก็คงไม่เป็นไร

ในเมื่อคิดอย่างนี้แล้ว ก็เลยตั้งแนวว่าจะพูดหนักไปทางหลักวิชา หรือจะพูดตามเนื้อหาของคัมภีร์ คืออาจจะเป็นการพูดแบบนักตำราสักหน่อย

ความจริงนั้น สาระของธรรมอยู่ที่การนำมาใช้ได้ คือใช้ให้สำเร็จประโยชน์ ดับทุกข์ หมดกิเลส ถ้าว่าในแง่นี้แล้ว เรื่องตำราก็ไม่สู้สำคัญเท่าไร เหมือนกินยาถูก ถึงไม่รู้ตำรายา โรคก็หาย (แต่ยานั้นถ้าไม่มีตำราจะได้มาอย่างไร ก็อีกเรื่องหนึ่ง)

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่มีความรู้และได้ปฏิบัติธรรมมาแล้วนั้น ความรู้ด้านตำรากลับมาช่วยเสริม คือ มาเป็นแกน หรือเป็นหลักเชื่อมโยงในหมู่ท่านผู้รู้ธรรมและได้ปฏิบัติธรรมด้วยกัน ให้มีสื่อสำหรับหมายรู้กัน และพูดกันเข้าใจได้ง่ายขึ้น

ในเมื่อจะพูดตามแนวของตำราหรือคัมภีร์ ก็เกิดมีคำถามขึ้นมาว่าจะพูดเรื่องอะไรดี

ทีนี้ เท่าที่อาตมภาพทราบ ที่ประชุมนี้ ดูเหมือนจะมีความสัมพันธ์หรือสืบเนื่องมาจากโครงการที่เรียกว่า "การพัฒนาตน" จึงมานึกว่า ควรจะพูดเรื่องการพัฒนาตนนี้แหละ เอาเรื่องที่เป็นหลักของโครงการนี้

1แสดงแก่ กลุ่มข้าราชการมหาวิทยาลัยมหิดล ผู้สนใจในการปฏิบัติเพื่อการพัฒนาตน ณ ห้องประชุมจงจินต์ โรงพยาบาลรามาธิบดี วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๒๗ (ในการพิมพ์ครั้งที่ ๑๓ ซึ่งเป็นฉบับจิ๋วครั้งแรก รับปีใหม่ ๒๕๔๖ ได้จัดปรับให้เหมาะที่จะเป็นหนังสือขนาดเล็ก เฉพาะอย่างยิ่งได้แยกบท และแบ่งซอยตั้งหัวข้อย่อยเพิ่มขึ้นอีกมาก แล้วปรับแก้ชื่อหนังสือจาก พัฒนาตน เป็น หลักแม่บทของการพัฒนาตน)
The content of this site, apart from dhamma books and audio files, has not been approved by Somdet Phra Buddhaghosacariya.  Such content purpose is only to provide conveniece in searching for relevant dhamma.  Please make sure that you revisit and cross check with original documents or audio files before using it as a source of reference.