ตอนนี้ ก็มาพิจารณาปัญหาร่วมกันของสังคมไทยกับสังคมอื่นทั่วโลก คือการเข้าถึงชีวิตและสังคมที่ดีงามว่ามีความติดขัดอย่างไร โดยเริ่มจากการพัฒนาประเทศของประเทศที่พัฒนาแล้ว ว่าเขาพัฒนาตัวเองขึ้นมาอย่างไร อันนี้เป็นเรื่องไม่ยาก แต่ก็ขอทบทวนกันนิดหน่อยพอให้เห็นภาพ
ไม่พัฒนาก็ติดขัด พัฒนาแล้วก็ติดตัน
เบื้องหลังปัญหาการพัฒนาระดับโลก
เทคโนโลยี: ผู้แปลกหน้า มาดีหรือมาร้าย
เทคโนโลยี: ปัจจัยนอกระบบ เพียงแปลกหน้า หรือว่าแปลกปลอม
ออกจากยุคพัฒนา ด้วยการพัฒนาให้สมดุล