ความคิด: แหล่งสำคัญของการศึกษา

...ในชีวิตของคนทั่วไป กระบวนธรรมแห่งปัญญานี้ เป็นกิจกรรมส่วนใหญ่ที่ดำเนินไปเกือบตลอดเวลา ในวันหนึ่ง ๆ อาจเกิดขึ้นแล้ว ๆ เล่า ๆ นับครั้งไม่ถ้วน ชีวิตที่ไม่มีการศึกษา ย่อมถูกครอบงำและกำหนดด้วยกระบวนการแห่งความคิดอย่างนี้ ความเป็นไปของกระบวนธรรมนี้ดำเนินไปได้เองง่าย ๆ โดยไม่ต้องใช้สติปัญญา.. ยิ่งได้สั่งสมความเคยชินไว้มาก ๆ ก็ยิ่งเป็นไปเองอย่างคล่องแคล่ว .. สรุปสั้น ๆ จะเรียกว่า กระบวนการคิดแบบสนองตัณหา หรือการคิดแบบก่อปัญหา หรือวงจรแห่งความทุกข์ได้

   เมื่อมนุษย์เริ่มมีการศึกษาขึ้น ก็คือ มนุษย์เริ่มใช้สติปัญญาไม่ปล่อยให้กระบวนการคิดข้างต้นนั้นดำเนินไปเรื่อย ๆ คล่อง ๆ แต่มนุษย์เริ่มใช้สติสัมปชัญญะ และองค์ประกอบอื้น ๆ เข้ามาตัดตอน ... ทำให้กระบวนการคิดแบบสนองตัณหาขาดตอนไปเสียบ้าง ดำเนินไปในทิศทางหรือรูปอื่น ๆ บ้าง ทำให้มนุษย์เริ่มหลุดพ้นเป็นอิสระ ไม่ตกเป็นทาส ไม่ถุกระบวนความคิดแบบนั้นครอบงำ กำหนดเอาเต็มที่โดยสิ้นเชิง...