ลุอิสรภาพด้วยอนิจจัง

...อิสรภาพของบุคคลก็ดี อิสรภาพของสังคมก็ดี ต้องอาศัยความรู้ในเรื่องอนิจจังด้วยกันทั้งนี้น ในแง่ของอิสรภาพส่วนบุคคล หรืออิสรภาพทางด้านจิตปัญญาของบุคคลนั้น การที่เรารู้เท่าทันความจริงของสิ่งทั้งหลายว่า เป็นสิ่งที่ไม่ควร และไม่อาจเข้าไปยึดติด มัวเมาหลงใหล จิตก็จะได้เป็นอิสระจากกิเลส พร้อมที่จะปฏิบัติการ หรือทำการต่างๆ ด้วยปัญญาบริสุทธิ์ หรือด้วยเหตุผลบริสุทธิ์ ... ในแง่ของสังคม เรารู้อนิจจังก็เพื่่อไม่ประมาท เข้าไปเป็นปัจจัยร่วมในการที่จะผลักดัน กีดกั้น จัดสรรปัจจัยต่างๆ เพื่อนำมนุษย์ไปสู่สังคมที่มีอิสรภาพ ปลอดพ้นจาการเบียดเบียน...

ที่มาจาก ธรรมกถา ปาฐกถา แก่ เพื่อเป็นเกียรติแด่ ฯพณฯ ปรีดี พนมยงค์ รัฐบุรุษอาวุโส ณ หอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
เปลี่ยนไปสู่ความเป็นอนิจจังของสังขารกับอิสรภาพของสังคม