การศึกษา: เครื่องมือพัฒนาที่ยังต้องพัฒนา

 ...มนุษย์ปุถุชนนั้น มิใช่จะอาศัยกิเลสเป็นเครื่องปกป้องตัวให้อยู่รอดเท่านั้น แต่เมื่อได้รับการพัฒนาขึ้นบ้างแล้ว ก็อาจใช้กิเลสเป็นเครื่องปกป้องตัวให้อยู่ในความดีงาม ตลอดจนใช้เป็นแรงผลักดันให้ทำสิ่งที่ถูกต้องดีงาม หรือสิ่งที่เป็นคุณประโยชน์ขึ้นได้ด้วย บางครั้งเราจึงอาจนำเอากิเลสมาใช้ในการศึกษา หรือการดำเนินชีวิตทั่วไป เป็นเครื่องกระตุ้นเร้าหรือชักจูงให้คนประพฤติธรรม ทำความดีงามบางอย่าง แม้ว่าจะเป็นวิธีการที่ไม่ปลอดภัย เสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงที่ไม่น่าพอใจก็ตาม กิเลสที่ถูกนำมาใช้ในแนวทางนี้บ่อยๆ นอกจากตัณหาที่ล่อด้วยรางวัลในการทำความดีเป็นต้นแล้ว กิเลสสำคัญอย่างหนึ่งที่พบเห็นได้อย่างกว้างขวางในรูปลักษณะต่างๆ มากมายและหลายระดับ ก็คือมานะ...